#KOSMOS – Najjaśniejsza planeta w Układzie Słonecznym, czyli Wenus

Jest drugą w odległości od Słońca planetą Układu Słonecznego – dzieli ją od niego 108 milionów kilometrów. Można ją podziwiać z Ziemi, ponieważ jest to najjaśniejszy punkt na niebie (oczywiście, poza Słońcem). Nazywana jest Gwiazdą Poranną, Porankową, Zaranną czy Jutrzenką, ponieważ pojawia się zaraz po świcie i Gwiazdą Wieczorną, ponieważ widać ją po zmroku. Co ciekawe, Wenus jest najczęściej zgłaszaną gwiazdą jako UFO, ponieważ przez blask i niewiedzę ludzi łudząco je przypomina. Co jeszcze o niej wiemy?

Skład, atmosfera i warunki atmosferyczne

Składa się głównie z dwutlenku węgla (96,5%) i azotu (zaledwie 3,5%). Jest planetą bez wód i pary wodnej, otoczona bardzo ciężką atmosferą i chmurami z kwasu siarkowego (ich warstwa mierzy 250 kilometrów!). Chmury są tak gęste, że zatrzymują światło słoneczne i czasem padają z nich żrące deszcze, a nawet tworzą się pioruny (wzbudziło to kontrowersje podczas pierwszego odkrycia, lecz później zostało potwierdzone). Kwas wparowuje w podstawy chmur i pozostaje w atmosferze. Szczyty owych chmur są widoczne z Ziemi przy użyciu teleskopu. Nad Wenus panuje ogromny wiatr o sile prędkości prawie 700 km/h. Jej ciśnienie atmosferyczne jest 92 razy wyższe niż na Ziemi!

Dlaczego więc mówimy o Wenus, że jest dla nas bliźniaczą planetą? Dlatego, że wielkościowo jest bardzo podobna do Ziemi (jej średnica to 95% tej ziemskiej, a masa – 81,5% masy ziemskiej). Warunki opisane przez nas wyżej są jednak tak diametralnie różne, że człowiek nie wytrzymałby na Wenus nawet sekundy. Jutrzenka jest istnym piekłem, nagrzewa się do 465 stopni Celsjusza. Pomimo tego, że jest dalej od Słońca niż Merkury, o którym ostatnio pisaliśmy, jest cieplejsza, ponieważ istnieje na niej efekt zatrzymywania ciepła – uwięziony przez gęstą atmosferę.

Badania pokazują, że miliardy lat temu atmosfera tej planety była bardziej podobna do ziemskiej, a na jej powierzchni występowały nawet wody, które zostały odparowane i w tej sposób wytworzył się efekt cieplarniany. Planeta posiada wiele gór, kontynentów i kraterów, a w szczególności wulkanów (niemal 80% jej powierzchni to wulkany). Cała ta wiedza jest źródłem z 46 misji kosmicznych sond, jakie odbyły podróż na Wenus.

Dzień na Wenus ma… 243 ziemskie dni. Dzieje się tak z uwagi na obrót Wenus ze wschodu na zachód, w kierunku przeciwnym niż inne planety. To tak jakby Słońce na Ziemi zachodziło na wschodzie.

Czy na Wenus istnieje życie?

Patrząc na powyższe dane, zadanie tego pytania może wydawać się głupie. Jednakże te wszystkie informacje wcale nie muszą wykluczać takiej możliwości. Niektóre miejsca nad Wenus, w których ciśnienie odpowiada ziemskiemu, są w stanie gościć organizmy żywe podobne do ekstremofili (organizmy jednokomórkowe żyjące w trudnych warunkach). Uważa tak między innymi doktor Grzegorz Słowik z Uniwesytetu Zielonogórskiego. W górnych częściach Wenus temperatura ma 60 st. Celsjusza.

W 2020 roku grupa naukowców z Uniwersytetu Cardiff zarejestrowała za pomocą teleskopów JCMT i ALMA fosfinę, czyli cząsteczki składające się z wodoru, które na Ziemi powstają na przykład tylko z bakterii. Badania zostały jednakże mocno skrytykowane i uznane za błąd pomiarowy. Grupa badaczy nadal wierzy jednak, że udało im się odkryć pozaziemskie życie.

Podobieństwo Ziemi i Wenus dało podstawy artystom do snucia spekulacji i tworzenia dzieł science-fiction, które wskazywałyby na możliwość zamieszkania Wenus przez ludzi. Między 1930 a 1950 w literaturze powstał nawet gatunek „powieści o Wenus”, jednak zmieniło to wyruszenie pierwszej sondy Wenera 1 w 1961, która zaprzepaściła te nadzieje.