Aby wszystkie plany podboju kosmosu mogły się udać, musieliśmy zacząć od czegoś w przeszłości. Nazwa „Apollo” i cała idea tej misji jest Wam na pewno dobrze znana, ale pewnie tylko z kilku wydarzeń. A gdybyśmy tak spróbowali wejść w szczegóły tych wydarzeń? Ile było lotów na Księżyc z misją Apollo? Jak one przebiegały? Dlaczego to właśnie astronauci z USA pierwsi polecieli na Księżyc, choć to nie oni wysłali pierwszą rakietę w kosmos?
nn
Rywalizacja między ZSRR a Stanami Zjednoczonymi
nn
Wyobraźcie sobie jedną rzecz: jest upalne lato, rok 1969. Jesteście zmęczeni zabawami na dworze z rówieśnikami i zasypiacie przed telewizorem. Zanim któreś z rodziców w środku nocy weźmie Was do Waszego pokoju w środku nocy, budzicie się na moment i widzicie na ekranie dziwnie wyglądających mężczyzn w śnieżnobiałych kombinezonach i hełmach, które są o wiele większe niż prawdziwa ludzka głowa. To wszystko wydaje się zupełnie nierealne, takie kompletnie oderwane od rzeczywistości. Ale później okazuje się, że owe wydarzenie, czyli pierwsze dotknięcie Księżyca przez ludzkiego buta było w zupełności prawdziwe.
nn
Zanim jednak gatunek ludzki tego dokonał, musiał najpierw zmierzyć się z serią niepowodzeń. Po pierwszym sztucznym satelicie Sputnik 1, który w 1957 roku został wystrzelony na orbitę przez ZSRR rozpoczął się wyścig pomiędzy Związkiem Radzieckim a Stanami Zjednoczonymi. Pierwszym obiektem wystrzelonym w kosmos miał być Sputnik 3, ale kiedy Sowieci dowiedzieli się o amerykańskim programie Vanguards (produkcję sztucznych satelit), przyspieszyli swoją produkcję. W 1961 roku wysłali na orbitę pierwszego człowieka – Jurij Gagarin w ciągu jednej godziny i 48 minut okrążył Ziemię. W 1962 Związek Radziecki wysłał w kosmos dwa statki kosmiczne, a rok później pierwszą kobietę – Walentinę Tierieszkową.
nn
W 1964 roku ich astronauta Aleksiej Leonow odbył pierwszy w historii spacer kosmiczny. Wydawać by się mogło, że po tej serii spektakularnych osiągnięć Rosjanie na zawsze zawojują przestrzenią kosmiczną. Ówczesny amerykański prezydent John Kennedy był jednak innego zdania – w trakcie jednego ze swoich przemówień powiedział, że Amerykanie zamierzają dotrzeć na Księżyc i to do końca lat 60.
n
Historia programu Apollo
n
W 1961 roku rozpoczęto przygotowania do projektu Apollo, którego celem było wysłanie człowieka na Księżyc. Prezydent Kennedy swoje przemówienie ogłosił w maju, a NASA już w październiku tego samego roku wysłała rakietę Saturn-Apollo w lot suborbitalny (lot, w którym trajektoria wystrzelonego statku przecina atmosferę, więc niemożliwy jest pełny lot orbitalny). 27 stycznia 1967 została przeprowadzona próba startu misji Apollo 1 i odłączenia instalacji naziemnej. Astronauci weszli do tego modułu dochodzenia. Nagle, jeden z nich krzyknął, że w środku wybuchł pożar, a parę chwil później wszyscy trzej spłonęli w środku. Wewnątrz było ponad 1000 stopni Celsjusza, przez co kombinezony astronautów się stopiły. Późniejsze loty – Apollo 2, 3, 4, 5 i 6 – były misjami bezzałogowym, sprawdzającymi próby wytrzymałościowe i bezpieczeństwo.
nn
Lot Apollo 7 odbył się 11 października 1968 roku, choć obawa przed nim była ogromna, z uwagi na pamiętne wydarzenia z próby lotu Apollo 1. Był to pierwszy lot transmitowany w telewizji, podczas którego astronauci pokazywali wnętrze statku. Co ciekawe, grupa uczestnicząca w misji siódmej, zakończyła po nim swoje kariery z uwagi na bardzo złe samopoczucie i powstałe choroby. Punktem przełomowym programu Apollo była misja Apollo 8 w grudniu 1968 roku – człowiek po raz pierwszy nie tylko wyszedł poza orbitę okołoziemską, ale także okrążał inne ciało niebieskie, w tym przypadku Księżyc. W trakcie trwania Apollo 9 po raz pierwszy na orbicie okołoziemskiej odłączono moduł dowodzenia, który przebył osobno dystans 160 km, a podczas Apollo 10 moduł ten odłączono na orbicie księżycowej.
nn
Najważniejsza chwila ludzkości
nn
Do realizacji kolejnej, najważniejszej misji wybrano najbardziej doświadczony pilotów – Neila Armstronga, Buzza Aldrina i Michaela Collinsa. Start rozpoczął się 16 lipca 1969 roku, a cztery dni później, 20 lipca 1969 roku moduł księżycowy wylądował bezpiecznie w pobliżu Morza Spokoju. Chwilę, kiedy Neil Armstrong jako pierwszy postawił stopę na Księżycu oglądały z zapartym tchem miliony ludzi przed telewizorami, a ludzkość dokonywała największego do tej pory osiągnięcia technologicznego.
nn
Astronauci spędzili na Księżycu 22 godziny, podczas których wykonywali powierzone im zadania – zebranie próbek skał i gruntu oraz rozstawienie urządzeń pomiarowych. Zostawiono tam także amerykańską flagę, gałązkę oliwną oraz krzemowy dysk z przesłaniem dobrej woli od przywódców 73. państw, a także kamerę, która transmitowała moment odlotu. Astronauci stali się bohaterami narodowymi. Doczekali się szkół, parków, skwerów, ulic, znaczków pocztowych, gadżetów… Ich imionami nazywa się też kratery wokół Morza Spokojnego.
nn
Z uwagi na to, że niewiele wiedziano wtedy o lądowaniu człowieka na Księżycu, po powrocie wprowadzono astronautów w stan kwarantanny, co ciekawie odwzorowuje zdjęcie z powitania przez prezydenta Richarda Nixona:
n
Słabnące zainteresowanie Amerykanów
nn
Kolejna misja z lądowaniem na Księżyc miała miejsce 4 miesiące później, kiedy to spędzono na Księżycu jeden dzień i siedem godzin. Z kolei podczas Apollo 13 doszło do wybuchu zbiornika z tlenem – stracono dwa zbiorniki i zasilanie w module dowodzenia. Zdecydowano wtedy o przerwaniu misji. To udowodniło, że nigdy tak naprawdę nie jest się w stanie przewidzieć zniszczeń, jakie mogą dotknąć statek w kosmosie.
nn
Loty Apollo 14, 15, 16, 17 zakończyły się sukcesem i wszyscy astronauci wylądowali na Księżycu. Niestety, zainteresowanie lotami zaczęło słabnąć i podczas ostatniej misji, Apollo 17, do studia telewizyjnego rozdzwoniły się telefony rozwścieczonych widzów, którzy rozgoryczeni byli przerwaniem meczu na rzecz transmisji z Księżyca. Od tamtej pory, czyli od 1972 roku, nikt więcej na Księżyc nie poleciał. W 1975 roku stworzono wspólną siłę Sojuz-Apollo, która pokazała, że nauka jest ważniejsza od politycznej rywalizacji.
n
n
Program Apollo miał na celu nie tylko wyruszenie w kosmos, ale także udowodnienie siły człowieka i uwierzeniem w jego zdolności. Gdyby nie jego cele, ludzkość musiałaby czekać znacznie dłużej na tak odważne przemierzanie kosmosu. Nie do końca wiadomo, czy powstałby, gdyby nie chęć rywalizacji Amerykanów i Sowietów, jednak wiadomo, że obecnie dał nam więcej, niż początkowo się spodziewaliśmy.
n
Weronika Kasprzyk